hit counter
header

Medisch afvallen

Eten na een maagverkleining

Een maagverkleining of gastroplastie is een operatie waarbij een deel va de maag verwijderd werd. Na deze operatie kan je veel minder eten.

Het risico daarvan is dat er na de operatie ernstige voedseltekorten ontstaan. Dat probleem kan zich vooral voordoen in de eerste maanden na een maagverkleining. Een van de risico’s is een tekort aan eiwitten. De heelkundige ingreep kan leiden tot een intolerantie voor rood vlees en zuivelproducten. De verminderde voedselinname en intolerantie voor bepaalde producten kunnen ook leiden tot mineralen- en vitaminetekorten.

Vloeibare voeding

Na de maagverkleining zal je vloeibare voeding moeten eten. Geleidelijk aan kan je overgeschakelen op gemalen of gemakkelijk te kauwen voedsel. Ongeveer drie maanden na de operatie kan je terug normale voeding eten.

Stoppen met eten

Patiënten die een maagverkleining gehad hebben, moeten leren stoppen met eten voordat ze een verzadigd gevoel hebben. Als zij te veel eten, zullen ze namelijk pijn krijgen en moeten braken. Vaak is het een kwestie van ondervinding vooraleer ze weten hoe ver ze kunnen gaan. Vocht kan best ingenomen worden tussen de maaltijden, en niet tijdens.

De tijd nemen

De patiënt kan best kleine hoeveelheden voedsel eten en langzaam drinken. Het is aan te raden voor iedere maaltijd dertig minuten uit te trekken. Zes kleine maaltijden worden beter verdragen dan drie grote.

Bepaalde voedingsmiddelen mijden

De patiënt kan na de gastroplastie bepaalde voedingsmiddelen minder goed verdragen. Dit wordt voedselintolerantie genoemd. Deze voedingsmiddelen kunnen misselijkheid, braken, diarree, maagpijn, enz. veroorzaken. Welke voedingsmiddelen slecht verdragen worden, verschilt van persoon tot persoon,  maar over het algemeen kunnen de volgende producten tot problemen leiden: snoep en andere zoetigheden, volkorenbrood, taai vlees, gebakken gerechten, rauwe groenten, bruisende dranken, enz.

Wat mag je eten na een gastric bypass?

Wat je eet, hoe je eet en hoeveel je eet, verandert nadat je een gastric bypass ondergaan hebt. De operatie heeft immers de anatomie van je spijsverteringssysteem veranderd. Je maag is nu veel kleiner en delen van je dunne darm worden overgeslagen. Een diëtist kan je helpen met het opstellen van een aangepast dieet. Het zal immers wennen zijn.

De eerste drie maanden

Tot één à twee dagen na de operatie zul je niet mogen eten. Daarna mag je enkel die producten consumeren die opgenomen zijn in het aangepaste dieetprogramma. Op die manier kan je lichaam genezen en worden de lichaamsdelen die nog moeten genezen niet te veel onder druk gezet. Je lichaam kan zo ook langzaamaan wennen aan je nieuwe eetgewoonten. Hierin kun je verschillende fasen onderscheiden:

1. Vloeistoffen

Voedsel dat vloeibaar of half vloeibaar is, vooral water bevat en op kamertemperatuur te consumeren is. Voorbeelden hiervan zijn sap, bouillon, pap en magere roomsoep. Het vloeistoffendieet moet je ongeveer twee dagen volgen.

2. Gepureerd voedsel
Voedsel dat eruit ziet als een zachte brij of een dikke vloeistof. In gepureerd voedsel zitten geen ‘vaste stukjes’ eten. Het gepureerd voedsel-dieet moet je twee tot vier weken volgen.

3.Zacht voedsel
Mals voedsel dat gemakkelijk te kauwen is, zoals gemalen of zeer fijn gesneden vlees, ingeblikt of zacht fruit en gekookte groenten. Zacht voedsel moet je zo’n acht weken eten voordat je mag overstappen naar normaal voedsel.

Tijdens het dieet moet je meerdere kleine maaltijden per dag eten en  in kleine slokjes drinken. Begin met zes kleine maaltijden per dag, maak daar vervolgens vier van, om uiteindelijk te eindigen bij het normale aantal van drie per dag. Elke maaltijd moet bestaan uit proteïnerijke producten, zoals mager vlees, magere zuivelproducten (yoghurt, kaas) of eieren. Proteïnen zijn erg belangrijk voor het herstel van je lichaam na de operatie.

Levenslange veranderingen

De veranderingen van ons spijsverteringssysteem hebben een invloed op de hoeveelheid die we kunnen eten en drinken bij iedere maaltijd. Om problemen te vermijden en ervoor te zorgen dat je de voedingsstoffen krijgt die je nodig hebt.

1. Eet kleine hoeveelheden

Juist na je operatie kan je maag maar 100 à 200 gram voedsel bevatten. Maar hoewel je maag na verloop van tijd kan uitzetten en weer meer voedsel aankan, zul je na drie maanden nog altijd niet meer dan 1 à 1,5 kopje voedsel per dag kunnen eten. Te veel eten zorgt er niet alleen voor dat je meer calorieën consumeert dan je nodig hebt, maar veroorzaakt ook pijn, misselijkheid en braken. Eet alleen de aangeraden hoeveelheden en stop met eten voordat je je te vol voelt.

2. Eet en drink langzaam
Te snel eten en drinken kan leiden tot het dumpingsyndroom. Als voedsel en drank je dunne darm te snel bereiken, kan dat misselijkheid, braken, diarree, duizeligheid en zweten veroorzaken. om het dumpingsyndroom te voorkomen, kan je best voor drank en voedsel kiezen dat niet veel suiker en vet bevat. Neem kleine hapjes eten en kauw ze tot puree voordat je ze doorslikt.

3. Drink tussen de maaltijden
Vloeistoffen drinken bij je maaltijd kan leiden tot pijn, misselijkheid, braken en het dumpingsyndroom. Als je bij het eten veel drinkt, kan je je al snel vol gaan voelen, wat je het eten van voedselrijk voedsel belet. Probeer 6 tot 8 glazen per dag te drinken.

4. Probeer nieuw voedsel uit
Na de operatie kunnen bepaalde producten leiden tot pijn, misselijkheid en braken of kan het blokkeren van de opening van de maag. Of je bepaalde voedingsproducten tolereert, hangt af van persoon tot persoon. Probeer elke keer maximum één nieuw product en kauw het grondig voor je het doorslikt. Als je je slechter gaat voelen, eet het dan niet. Misschien kun je ze na verloop van tijd terug eten. Voedsel en drank die een risico vormen zijn onder meer brood, pasta, rijst, rauwe groenten, melk en koolzuurhoudende dranken.

5. Neem vitaminen- en mineralensupplementen

Na de operatie, zal je lichaam moeite hebben met het opnemen van voedingsstoffen. Het grootste deel van je maag en van je dunne darm wordt namelijk overgeslagen, waardoor de voedingsstoffen minder goed worden opgenomen. Neem dus regelmatig vitaminen- en mineralensupplementen.

Wat je moet overwegen voor je kiest voor een gastric bypass

Obese patiënten kunnen veel baat hebben bij een gastric bypass-operatie. Een paar van de voordelen die ze eruit halen zijn gewichtsverlies, het verdwijnen van diabetes, rugpijn en andere kwaaltjes. De nevenwerkingen beperken zich meestal tot kleinere problemen als misselijkheid, braken, constipatie en andere maagaandoeningen.

Maar een gastric bypass is geen lichte operatie en er zijn ook enkele risico’s aan verbonden. Patiënten met obesitas zijn moeilijker te opereren dan mensen met een normaal gewicht. Er kunnen altijd complicaties opduiken. Er kan bijvoorbeeld een lek optreden op de plaats van de operatie, of de patiënt kan last krijgen van ontstoken darmen.
Patiënten kunnen verder ook aan bloedarmoede, osteoporose of een metabolische bottenziekte ontwikkelen. Obese patiënten kunnen na de operatie bloedklonters krijgen, waardoor ze meer risico lopen op een hartaanval of een beroerte. 2% van de patiënten sterft tijdens de operatie. Om het risico te beperken bespreek je met de chirurg best op voorhand al je gezondheidsproblemen.

Met andere woorden, een gastric bypass is zeker het overwegen waard, zolang de patiënt goed wordt voorbereid op de procedure en hij voldoende advies krijgt.

Je leven na een gastric bypass

Ondanks het feit dat een gastric bypass een grote ingreep is waarna je je levensstijl helemaal overhoop moet gooien, zouden de meeste patiënten er meteen weer voor kiezen. Voormalige gastric bypass-patiënten verliezen gemiddeld meer dan 50 kilo. Zij voelen zich beter, actiever en nemen aanzienlijk veel minder medicatie tegen obesitasgerelateerde gezondheidsproblemen (diabetes, hoge bloeddruk, slaapapneu, enz).

Risico’s

Gastric bypass-chirurgie is niet altijd even gemakkelijk of veilig. Het percentage dodelijke ingrepen ten gevolge van complicaties ligt rond 1%. Bijna 20% van de patiënten hebben aanvullende chirurgie nodig om complicaties zoals abdominale hernia te herstellen. Door malabsorptie in het verkorte spijsverteringskanaal, ontwikkelt ongeveer 30% van de patiënten aandoeningen die te wijten zijn aan ondervoeding, zoals bloedarmoede of osteoporose.

Eetgewoonten

Het grote voordeel van een gastric bypass is natuurlijk dat de medische aandoeningen ten gevolge van obesitas zullen verdwijnen, het nadeel is dat je je eetgewoonten permanent moet veranderen. Voor de operatie moeten patiënten dus kunnen aantonen dat ze de ingreep ook psychologisch aankunnen. Kunnen ze hun levensstijl wel aanpassen en gezond leren eten?

Een gastric bypass is geen magische ingreep waarmee je gewicht in geen tijd verdwijnt en je verder niets hoeft te doen. Veel patiënten willen dat niet onder ogen zien. Na de operatie moeten patiënten dagelijks meerdere kleine, maar voedselrijke maaltijden innemen. Te veel eten of te zwaar, te gesuikerd of gefrituurd voedsel eten kan de maag overbelasten en leiden tot dumping.

Dumping is het fenomeen dat optreedt wanneer het voedsel de maag vult en rechtstreeks naar de dunne darm loopt. Patiënten hebben dan last van misselijkheid, zweten en rillingen. Patiënten moeten na de operatie leren grondig te kauwen. Meteen na de ingreep vooral veel proteïnen innemen, om zo de beschadigde cellen terug te herstellen.

Chemische veranderingen

Na een gastric bypass vermindert het hormoon ghreline, ook wel het ‘hongerhormoon’ genoemd, in het lichaam van de patiënten. Daardoor hebben ze minder de neiging om te eten. Maar na ongeveer zes tot negen maanden zullen de meeste patiënten weer evenveel honger hebben als voorheen.

Wie komt in aanmerking voor obesitaschirurgie?

Obesitaschirurgie is niet bedoeld voor iedereen. Iemand die een kilootje te veel weegt, maar geen ernstig overgewicht heeft, mag de chirurgische ingrepen ter behandeling van obesitas niet eens ondergaan. Zo’n chirurgische ingreep is ook niet zonder risico’s. Bij veel behandelde patiënten treden complicaties op. Ook ligt het sterftecijfer nog altijd hoger dan je zou verwachten.

Een operatie gebeurt dus niet zomaar omdat de patiënt dat wilt. Eerdt wordt er gekeken naar het BMI. Patiënten met een BMI hoger dan 40 komen zeker in aanmerking. Die mensen lijden aan morbide obesitas. Dat wil zeggen dat hun gezondheid zo erg in het gedrang komt dat ze dringend moeten afvallen.

Patiënten met een BMI tussen 35 en 40 komen in aanmerking, op een voorwaarde. Ze moeten door hun overgewicht minstens twee andere gezondheidsproblemen hebben, zoals hartritmestoornissen, een hoge bloeddruk, enz.

Die twee groepen, patiënten met morbide obesitas en patiënten met een BMI tussen 35 en 40 en ernstige gezondheidsproblemen, krijgen de ingreep terugbetaald.

Welke soorten obesitaschirurgie bestaan er?

Mensen met een zware vorm van obesitas of zwaarlijvigheid, die alles al geprobeerd hebben, zien vaak nog maar een oplossing: obesitaschirurgie. Maar welke soorten obesitaschirurgie bestaan er eigenlijk?

Maagverkleiningen

Maagband of maagring: onder de slokdarm plaats je een ring rond de maag, waardoor je een hindernis creëert en het voedsel minder gemakkelijk doorkan.Masonoperatie: bij deze operatie wordt een deel van de maag dichtgeniet, zodat de toegang tot de maag voor een deel belemmerd wordt en het voedsel minder gemakkelijk doorstroomt.Nadelen: patiënten kunnen niet meer alles eten wat ze willen. Als ze te veel eten, moeten ze braken.

Operaties die vertering verhinderen

Scopinaro-ingreep: het eten vermengt zich normaal in het begin van de dunne darm met gal- en pancreassap. Maar als je een deel van die dunne darm in twee opsplitst, vermengen het voedsel en de verteringssappen zich pas aan het eind.Door die gedeeltelijke vertering komen er minder vetten in het bloed terecht.Nadelen: belangrijke voedingsstoffen, zoals vitamines, calcium,ijzer en magnesium, worden te traag in het bloed opgenomen. De patiënt zal dus voedingssupplementen moeten innemen.

Combinatie maagverkleining en vertering verhinderende ingreep

Gastric bypass: de maag wordt in twee delen opgesplitst, waarbij het kleine bovenste deel als reservoir werkt. Dat reservoir wordt verbonden met de dunne darm, waarvan een stuk wordt overgeslagen.Nadelen: meer kans op lekken

Wat is een kaakklem?

De kaakklem is een techniek die België en Nederland niet vaak gebruikt wordt. In de Verenigde Staten past men de techniek wel vaak toe. De kaakklem heeft als doel gewichtsverlies te bekomen door de beperking van de voedselinname.

Een kaakklem bestaat uit twee beugels die aan het tandvlees van de zwaarlijvige patiënt worden genaaid. Na die operatie moet de patiënt een aantal maanden lang alleen maar vloeibaar voedsel (‘astronautenvoedsel) consumeren. Hij of zij kan zijn kaken immers niet meer voldoende bewegen om ook ander voedsel te consumeren. Het is de bedoeling dat de patiënt zich tijdens deze periode nieuwe eetgewoontes aanmeet.

Het plaatsen van een kaakklem is erg pijnlijk en kan veel bijwerkingen tot gevolg hebben, zoals oorpijn, ademhalingsproblemen, enz. Door de operatie kan het gebit ernstige schade oplopen.

Een kaakklem garandeert gewichtverlies op de korte termijn, maar niet op de lange termijn. Als de patiënt na de verwijdering van de kaakklem terug in zijn oude eetgewoonten hervalt, kan het zogenaamde jojo-effect optreden. Zo zal het gewicht weer snel toenemen.

Wat is een lipolyse?

Vetophopingen op de billen, dijen en heupen kunnen zo hardnekkig zijn dat je ze met diëten en sporten niet weggewerkt krijgt. Integendeel, een zoveelste afslankpoging kan het probleem zelfs verergeren. Een lipolyse is een eenvoudige behandeling om vetophopingen en cellulitis of sinaasappelhuid te voorkomen.

Een lipolyse bestaat uit een behandeling waarbij het medicijn Lipostabil in het vetweefsel wordt geïnjecteerd. Het werkzame bestanddeel hiervan is phosphatidylcholine, een vetafbrekende bestanddeel dat gewonnen wordt uit sojabonen.

Als je sport en dieet verlies je veel water en spieren. Vet is moeilijker weg te werken. Dit vet kan je helaas opzadelen met cellulitis. De opgeslagen vetten kunnen immers opzwellen en druk uitoefenen op de bloedvaten, waardoor de bloedsomloop en het lymphestelsel geblokkeerd worden. Zo kunnen de toxines en het water niet meer afgevoerd worden, wat resulteert in cellulitisvorming.

Een lipolyse is geen vervanging van een liposuctie. Met een lipolyse kun je enkel plaatselijke vetophopingen behandelen. Na een maand ongeveer worden de eerste resultaten van de behandeling zichtbaar.

Na de behandeling

Een lipolyse is geen zware behandeling en kent bijgevolg ook weinig bijwerkingen. Na de operatie zal den patiënt een lichte pijn voelen. De eerste uren zal hij last hebben van jeuk, branderigheid en roodheid. Al na 2 weken is er al resultaat zichtbaar. Het definitieve resultaat is zichtbaar na 2 maanden.

Wat is een Masonoperatie?

Een gastroplastie met nietjes wordt ook wel vertical banded gastroplasty of Masonoperatie genoemd. De operatie is vooral geschikt voor mensen die grote hoeveelheden eten.

Ingreep

Net zoals bij een maagring wordt ook bij deze ingreep een klein maagzakje gecreëerd. Daarvoor maakt de chirurg gebruik van vertical stapling of chirurgische nietjes. Met een speciale nietjesmachine worden vier rijen nietjes verticaal op de maag geplaatst. Door middel van een siliconenring maakt de chirurg een kleine doorgang naar de rest van de maag.

Deze maagverkleining wordt uitgevoerd onder volledige narcose en duurt gemiddeld een uur. Naargelang de chirurg en de patiënt kan er gekozen worden voor een klassieke insnijding, een mini-insnijding of een kijkoperatie. Na de procedure is een opname van drie dagen in het ziekenhuis noodzakelijk.

Door het kleine maagzakje krijgt men veel sneller een verzadigd gevoel en gaat men dus ook minder eten. In de meeste gevallen kan de patiënt na een vertical banded gastroplasty alle voedsel goed verdragen, hetzij in kleine mate. De meeste patiënten kunnen wit brood en vlees wel moeilijker verdragen.

Gewichtsvermindering

Het gewichtsverlies wordt bij deze ingreep louter bekomen door de verminderde voedseltoename. Er is geen sprake van malabsorptie (verminderde opslag van vetten in het lichaam), zoals bij de gastric bypass. De patiënten verliezen gemiddeld 40% van hun overgewicht. Toch is enkel de operatie op zich niet voldoende om succesvol gewicht te verliezen. Het is van belang dat de patiënt actief meewerkt aan de gewichtsvermindering.

Na de operatie kan je inderdaad minder vast voedsel eten, maar als je bijvoorbeeld veel suikerrijke dranken (die de nauwere maagdoorgang makkelijk kunnen passeren) blijft drinken, krijg je evenzeer veel calorieën binnen. Een maagverkleining heeft dan natuurlijk weinig effect.

Complicaties en nadelen

Naast de complicaties die elke operatie met zich meebrengt (longembolie, hartproblemen, wondinfecties,…) bestaat er de kans dat je na de operatie veel last hebt van misselijkheid en braken. Ook hebben veel patiënten last van brandend maagzuur.

Onvoldoende gekauwd voedsel kan in de ring blijven vastzitten. Op langere termijn kunnen de nietjes loslaten, wat in de helft van de gevallen een gewichtstoename tot gevolg heeft.

De patiënt zal zelf een strikt dieet moeten volgen en zijn levensstijl aanpassen, anders heeft de ingreep geen nut. Er is immers geen sprake van malabsorptie.

De nietjes kun je niet aanpassen om minder of meer voedsel binnen te laten, wat bij de maagband wel het geval is. De ingreep is slechts gedeeltelijk omkeerbaar, men kan enkel de siliconenband verwijderen.