Wat zijn galstenen?

Galstenen zijn stukken vast materiaal in de galblaas of in de buizen van het galsysteem. De meest voorkomende vorm is gemaakt van cholesterol.
Ongeveer 10% van de mensen heeft galstenen. Maar de meeste mensen met galstenen ondervinden geen symptomen en weten niet eens dat ze er hebben. Soms kunnen galstenen wel buik- of rugpijn veroorzaken. In zeer zeldzame gevallen kunnen galstenen ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken.

Oorzaak

Galstenen vormen zich in de galblaas, een klein peervormig orgaan naast de lever in de rechterkant van de onderbuik. De lever vormt gal, dat erg belangrijk is voor de vertering van vetten. De gal wordt afgevoerd naar de galblaas, weer het wordt opgeslagen. Als er voedsel, en vooral vet voedsel, in de darm komt, perst de galblaas de gal via de afvoerbuis naar de dunne darm om het vet af te breken en zo mee te zorgen voor een goede spijsvertering.

Volgens verschillende studies zouden galstenen gevormd worden als:
– de gal meer cholesterol bevat dan hij kan oplossen.
– er in de gal te veel bilirubine of andere substanties die ervoor zorgen dat het cholesterol harde kristallen vormt zitten
– de gal te veel zouten bevat om het vet af te breken
– de galblaas niet samentrekt en zich regelmatig van de gal ontdoet

Symptomen

– Zware pijn in de bovenbuik die opeens opkomt en een halfuur tot enkele uren duurt
– Pijn onder de rechterschouder of in het rechterschouderblad
– Misselijkheid of braken
– Indigestie na het eten van vet voedsel

Is obesitas een risicofactor voor galstenen?

Obesitas is een sterke risicofactor bij de ontwikkeling van galstenen, vooral bij vrouwen. Zwaarlijvige mensen zullen sneller galstenen ontwikkelen dan mensen met een gezond gewicht. Zij produceren vaak grotere hoeveelheden cholesterol, wat ertoe leidt dat gal meer cholesterol bevat dan het kan oplossen. En wanneer dat gebeurt, kunnen zich galstenen vormen. Obese personen kunnen ook galblazen hebben die zich niet normaal of niet volledig ledigen.

Is gewichtsverlies een risicofactor voor galstenen?

Een streng dieet volgen kan het risico op galstenen vergroten. Waarschijnlijk komt dat doordat het evenwicht tussen de galzouten en cholesterol in de galblaas verstoord wordt. Ook regelmatig veel gewicht verliezen en terug aankomen verhoogt het risico op galstenen.

Om het risico op galstenen tijdens je dieet te beperken, kun je er best voor kiezen geleidelijk aan af te vallen in plaats van een zogenaamd crashdieet te volgen. Ook regelmatig sporten en bewegen kan het risico op galstenen beperken.

Denk nu niet dat je beter geen gewicht kan verliezen, omdat je daarmee het risico op galstenen vergroot. Obesitas wordt namelijk verbonden met veel meer aandoeningen, waaronder diabetes type 2, hoge bloeddruk, hartziekten, beroertes, bepaalde soorten kanker, slaapapneu, osteoartritis en fatty liver disease.

Behandeling

In de meeste gevallen is een chirurgische verwijdering van de galblaas nodig. Deze operatie wordt een cholecystectomie genoemd. In de overige gevallen worden geneesmiddelen ingeschakeld.