Ons lichaam heeft cholesterol nodig, maar een teveel aan cholesterol is schadelijk voor de gezondheid en kan tal van aandoeningen in de hand werken. Overgewicht verhoogt het cholesterolgehalte in het bloed en is dus een grote risicofactor.
Wat is cholesterol?
Cholesterol behoort tot de groep van vetten (lipiden) en zorgt voor de aanmaak van lichaamscellen en bepaalde hormonen, galzouten en vitamine D. Verder is het nodig voor een normale functie van de bijnier, het zenuwstelsel en de hersenen.
Cholesterol wordt voor ongeveer 70% geproduceerd door lichaamsorganen als de lever, bijnieren, darmen en testes. 30% is afkomstig uit voedsel. Cholesterol is een onmisbare substantie voor ons lichaam.
Er wordt een onderscheid gemaakt tussen ‘goede’ en ‘slechte’ cholesterol. Eiwitten en proteïnen vervoeren de cholesterol door het bloed. Lagedichtheid-lipoproteïnen (LDL) voeren de cholesterol naar de weefsels. Deze ‘slechte cholesterol’ zet zich gemakkelijk af tegen de bloedvaten en werkt zo aderverkalking in de hand. LDL is verantwoordelijk voor alle slechte gevolgen van cholesterol.
Hogedichtheid-lipoproteïnen (HDL) verwijderen de cholesterol uit de bloedvaatwand en voeren het af naar de lever, waar het wordt omgezet in galzout, dat nodig is bij de vetvertering. Deze ‘goede cholesterol’ zorgt zo voor evenwicht.
Als we teveel verzadigde vetten eten, leidt dat tot een aanmaak van teveel LDL. Je hebt een verhoogd cholesterolgehalte als de concentratie van cholesterol in je bloed hoger is dan 5,0 mmol/l.
Oorzaken en symptomen
Een hoog cholesterolgehalte hangt samen met een aantal risicofactoren:
• Te vetrijke voeding
• Overgewicht
• Diabetes
• Erfelijke aanleg
• Hoge bloeddruk
Er zijn eigenlijk bijna geen symptomen die wijzen op een hoge hoeveelheid cholesterol in het bloed. Zo kun je je heel gezond voelen en toch een veel te hoog cholesterolgehalte hebben. Laat je minstens om de 5 jaar bij de dokter testen.
Gevolgen
Een verhoogde cholesterol verhoogt sterk het risico op hart- en vaatziekten. Slechte cholesterol hoopt zich namelijk op tegen de wand van de slagaders. Zo ontstaan er vetophopingen of ‘atheroom-plaques’. Die kunnen het bloedvat verstoppen en de bloedstroom verhinderen. Op die plaques kunnen bloedklonters ontstaan. Die aandoening noemt men trombose. Verstopping kan leiden tot angina pectoris (hartbeklemming), een hartaanval, een hersentrombose of pijn in de benen bij het stappen (etalagebenen).
Behandeling
Vaak kunnen een aantal veranderingen in de levensstijl al een enorm verschil maken:
• Bij zwaarlijvigheid kan zelfs een verlies van 5 tot 10% van je lichaamsgewicht je cholesterolgehalte al verbeteren
• Stop met roken. Roken versnelt het dichtslibben van de bloedvaten.
• Drink niet meer dan twee glazen alcohol per dag
• Vermijd de consumptie van verzadigde vetten, die je onder meer in vlees, vette vis, boter, margarine, eieren, melk, kaas en andere zuivelproducten vindt.
• Beperk het gebruik van zout
• Gebruik plantaardige vetten (olijfolie) in plaats van dierlijke vetten
• Drink minstens 1,5 liter water
• Zorg voor voldoende lichaamsbeweging, dat verhoogt het niveau goede cholesterol in het bloed.
Als je je levensstijl aanpast en een geschikt dieet volgt en je cholesterolgehalte te hoog blijft, zal de arts je een geneesmiddel voorschrijven dat je waarschijnlijk de rest van je leven moet nemen. Laat je bloeddruk en cholesterolspiegel regelmatig controleren.
