hit counter
header

Mythe: ‘Als je aan sport doet, is een dieet niet meer nodig’

Van sporten alleen zal je helaas niet afvallen. Als je begint te sporten, zul je in het begin zelfs bijkomen. Je verliest immers wel vet, maar je lichaam maakt nieuwe spiermassa aan. Spieren zijn zwaarder dan vet. 100 gram glycogeen, dat de spieren nodig hebben om te werken, wordt samen met 400 gram water opgeslagen.

Toch zul je alleen in het begin een beetje bijkomen. Laat je hier zeker niet door ontmoedigen, door lichaamsbeweging val je op korte termijn, wel af. Als je regelmatig beweegt, verbrand je immers meer calorieën. Zelfs in rust gaat je stofwisseling dan sneller werken. Lichaamsbeweging heeft dus een indirect effect op je gewicht.

De grootste oorzaak van overgewicht zijn slechte eetgewoonten. Zwaarlijvige mensen nemen meestal teveel verzadigde vetten en suikers tot zich. Als je niet gezond en verstandig eet, is het effect van bewegen maar zeer klein. Als je sport, wordt er een klein gedeelte van je voorraad opgeslagen vet aangesproken. Een gezond eetpatroon is dus absoluut noodzakelijk als je wilt afvallen.

Als je alleen dieet, wordt alleen de energie-inname beïnvloed. Een goed dieet combineert altijd gezonde en gevarieerde voeding met lichaamsbeweging. Op die manier wordt het energieverbruik groter en vermindert de energieopname, waardoor je gewicht verliest.

Wat is binge eating?

Binge Eating Disorder (BED), ook wel eetbuienstoornis genoemd, is een eetstoornis waarbij de patiënten vaak heel veel eten in een korte tijd. Ze hebben hun eetbuien niet onder controle.

Symptomen

In een korte tijdspanne veel meer eten dan normale mensen in die tijd zouden eten
Eten zonder dat men honger heeft
Stiekem eten
Gevoel van verlies van zelfcontrole, gevoel dat men niet meer kan stoppen met eten
Weinig zelfvertrouwen, faalangst
Continue bezig zijn met gewicht en eten
Je dik en opgeblazen voelen
Perfectionisme

Binge eating kun je niet vergelijken met af en toe eens je frustraties weg eten of eten om je beter te voelen. BED beheerst je hele leven. Patiënten schamen zich vaak en proberen er alles aan te doen om hun probleem te verbergen voor familie en vrienden.

Bij binge eating blijft het bij eetbuien, en zijn er geen pogingen om de eetbui ongedaan te maken, zoals bij boulimie. Binge eating gaat vaak gepaard met overgewicht en medische problemen als diabetes, hoge bloeddruk, hoge cholesterol, slaapstoornissen enz. Naar schatting 2% van de volwassenen zou aan de eetstoornis lijden.

Oorzaken

Er is meestal niet één oorzaak van het binge eating op te noemen. Vaak leidt een combinatie van psychologische en sociale problemen tot de eetbuienstoornis.

Behandeling

Diëten is niet meteen aan te raden, omdat het vaak juist een omgekeerd effect heeft. Patiënten kunnen best eerst hun eetstoornis aanpakken, om zich dan toe te leggen op (eventuele) obesitasproblemen en op dieet te gaan.

Patiënten met BED zoeken best professionele hulp, door bijvoorbeeld psychotherapie te volgen. Door therapie te volgen, kan de patiënt beter leren omgaan met negatieve gevoelens. Patiënten doen er altijd goed aan met iemand te praten over hun problemen.

Wat is een Masonoperatie?

Een gastroplastie met nietjes wordt ook wel vertical banded gastroplasty of Masonoperatie genoemd. De operatie is vooral geschikt voor mensen die grote hoeveelheden eten.

Ingreep

Net zoals bij een maagring wordt ook bij deze ingreep een klein maagzakje gecreëerd. Daarvoor maakt de chirurg gebruik van vertical stapling of chirurgische nietjes. Met een speciale nietjesmachine worden vier rijen nietjes verticaal op de maag geplaatst. Door middel van een siliconenring maakt de chirurg een kleine doorgang naar de rest van de maag.

Deze maagverkleining wordt uitgevoerd onder volledige narcose en duurt gemiddeld een uur. Naargelang de chirurg en de patiënt kan er gekozen worden voor een klassieke insnijding, een mini-insnijding of een kijkoperatie. Na de procedure is een opname van drie dagen in het ziekenhuis noodzakelijk.

Door het kleine maagzakje krijgt men veel sneller een verzadigd gevoel en gaat men dus ook minder eten. In de meeste gevallen kan de patiënt na een vertical banded gastroplasty alle voedsel goed verdragen, hetzij in kleine mate. De meeste patiënten kunnen wit brood en vlees wel moeilijker verdragen.

Gewichtsvermindering

Het gewichtsverlies wordt bij deze ingreep louter bekomen door de verminderde voedseltoename. Er is geen sprake van malabsorptie (verminderde opslag van vetten in het lichaam), zoals bij de gastric bypass. De patiënten verliezen gemiddeld 40% van hun overgewicht. Toch is enkel de operatie op zich niet voldoende om succesvol gewicht te verliezen. Het is van belang dat de patiënt actief meewerkt aan de gewichtsvermindering.

Na de operatie kan je inderdaad minder vast voedsel eten, maar als je bijvoorbeeld veel suikerrijke dranken (die de nauwere maagdoorgang makkelijk kunnen passeren) blijft drinken, krijg je evenzeer veel calorieën binnen. Een maagverkleining heeft dan natuurlijk weinig effect.

Complicaties en nadelen

Naast de complicaties die elke operatie met zich meebrengt (longembolie, hartproblemen, wondinfecties,…) bestaat er de kans dat je na de operatie veel last hebt van misselijkheid en braken. Ook hebben veel patiënten last van brandend maagzuur.

Onvoldoende gekauwd voedsel kan in de ring blijven vastzitten. Op langere termijn kunnen de nietjes loslaten, wat in de helft van de gevallen een gewichtstoename tot gevolg heeft.

De patiënt zal zelf een strikt dieet moeten volgen en zijn levensstijl aanpassen, anders heeft de ingreep geen nut. Er is immers geen sprake van malabsorptie.

De nietjes kun je niet aanpassen om minder of meer voedsel binnen te laten, wat bij de maagband wel het geval is. De ingreep is slechts gedeeltelijk omkeerbaar, men kan enkel de siliconenband verwijderen.

Hoe houd je je dieet vol?

Op dieet gaan vereist veel doorzettingsvermogen. Het is niet gemakkelijk om een dieet vol te houden. Hier vind je alvast een paar tips over hoe je je dieet tot een goed einde brengt.

Val af in kleine stappen

Een ‘crashdieet’, waarbij je in korte tijd zoveel mogelijk afvalt door zo heel weinig calorieën te verbruiken, is een pak moeilijker vol te houden dan een dieet dat het rustig aanpakt. Bekijk het dieet in kleine stappen. Denk niet voortdurend aan het aantal kilo’s dat je uiteindelijk wilt afvallen, maar wees ook al trots op jezelf als de eerste 3 kilo eraf zijn.

Denk aan hoe gezond je wordt

Diëten heeft niet enkel als gevolg dat je afvalt, je gaat je ook gezonder voelen. Je krijgt meer energie, je cholesterolgehalte en je bloeddruk zullen dalen en je gaat er in het algemeen beter uitzien.

Eet regelmatig

Het heeft geen zin een hele dag niets te eten. Beter is het om je dag op te delen in zo’n 5 eetmomenten. Dat bevordert namelijk de stofwisseling. Het lichaam zal op die manier meer energie verbranden. Ook schakel je je hongergevoel uit, wat voorkomt dat je een plotse vreetbui krijgt.

Verbied jezelf niet alles

Af en toe mag je wel een ‘zondigen’. Jezelf alles verbieden is gewoon niet menselijk en leidt ertoe dat je je dieet sneller gaat opgeven. Je zou ook een dag in de week kunnen inlassen dat je niet dieet.

Drink voldoende water

Probeer minstens 2 liter water (8 glazen) per dag te drinken. Door het water voert het lichaam je afvalstoffen goed af en kan het gemakkelijk vet verbranden. Door veel water te drinken, voorkom je ook dat je lichaam het vocht vasthoudt.

Neem voldoende voedingsupplementen

Bij veel diëten is het aan te raden voedingssupplementen te gebruiken, zodat je lichaam goed blijft functioneren en je voldoende energie hebt. Bij bepaalde diëten kan er immers al gauw een tekort aan bepaalde voedingsstoffen (vitaminen, mineralen) ontstaan.

Ontbijt altijd

Het ontbijt is de belangrijkste maaltijd van de dag. Een degelijk ontbijt met granen, fruit en magere zuivelproducten voorziet het lichaam van de nodige voedingsstoffen om de dag door te komen. Als je goed ontbijt, voorkom je bovendien dat je later in de voormiddag honger krijgt en gaat snoepen.

Meet je omtrek

Focus je niet alleen op het gewicht, maar meet ook af en toe je omtrek. Zien dat de centimeters in een sneltempo verdwijnen, kan erg stimulerend werken.

Ontspan je

Ontspan je! Probeer iedere keer als de verleiding groot is om iets te eten, je gedachten te verzetten. Luister naar muziek, lees iets, maak een wandeling, bel een vriend of vriendin, enz.

Eet gevarieerd

Een gevarieerd dieet zorgt ervoor dat je alle voedingsstoffen binnenkrijgt die je nodig hebt. Houd rekening met de zogenaamde ‘Schijf van Vijf’ of de voedingsdriehoek. Die hulpmiddelen/schema’s bevatten de 5 voedingsgroepen waaruit je iedere dag iets zou moeten eten.

Zorg voor voldoende lichaamsbeweging

Een gezond dieet is altijd een combinatie van op je eten letten en sporten. Probeer iedere dag minstens 30 minuten te sporten. Je zult de kilo’s er af zien vliegen en gaat je er zeker beter door voelen!

Atkins-dieet

Het Atkins-dieet, uitgevonden door de Amerikaanse arts Robert Atkins, is een dieet gebaseerd op het weren van koolhydraten uit de voeding. Het is een zogenaamd ‘low carb-dieet’, net zoals het Zone-dieet en het South Beach-dieet.

Volgens Atkins is het gestegen verbruik van geraffineerde koolhydraten (suiker, fructose, zetmeel) in de 20ste eeuw voor een groot deel verantwoordelijk voor de toename van het aantal mensen met overgewicht. Een maaltijd met een hoog koolhydraatgehalte zou de insulineproductie stimuleren. Die insuline leidt op zijn beurt tot de opslag van vetten.

Als je de koolhydraten in je voeding beperkt, zakt het insulinegehalte en stijgt het glucagonpeil. Het hormoon glucagon zorgt voor de verbranding van lichaamsvetten en de verwijdering van cholesterol uit de slagaderen. Met het dieet verlies je in korte tijd veel vet.

Als je het Atkins-dieet volgt, mag je onbeperkt eiwitten en vetten eten, maar koolhydraten zijn verboden.  Suiker, bloem,  brood,  gebak, rijst, graanproducten, fruit en pasta moet je bijvoorbeeld laten staan. naarmate het dieet volgt, mag je weer iets meer koolhydraten eten.

Het Atkinsdieet verloopt in 4 fasen.

Introductiefase

Je mag twee weken lang onbeperkt eiwitten en vet eten: vlees (geen worst, daar zit vaak suiker in), kip, vis, eieren, kaas en boter. Je eet bijna geen koolhydraten, om zo de vetreserves volledig te aan te spreken. Aardappelen, brood, groenten en ander koolhydraatrijk voedsel zijn verboden. Je mag geen fruit eten, maar wel veel koolhydraatarme groenten.

Fase 2

In deze fase leer je omgaan met het aantal koolhydraten dat je dagelijks mag consumeren. Iedere week mag je 5 gram koolhydraten aan je dieet toevoegen, totdat het gewichtsverlies net niet stopt. Deze fase loopt ten einde als je 5 kg. van je ideale gewicht afzit. Eventuele tekorten moet je aanvullen met voedingssupplementen (mineralen, vitamines, antioxidanten).

Fase 3

Tijdens deze fase verlies je minder snel gewicht. Geleidelijk aan vul je het aantal koolhydraten aan, tot je op gewicht blijft. De bedoeling is je ideale dagelijkse hoeveelheid koolhydraten te bepalen, waarbij je geen gewicht verliest maar ook niet aankomt.

Fase 4 (onderhoudsfase)

In deze fase blijft de hoeveelheid koolhydraten gelijk aan de hoeveelheid in fase 3. Als je gewicht toeneemt, moet je gewoon de hoeveelheid koolhydraten weer beperken. Het gebruik van suiker moet je zoveel mogelijk vermijden.

Kritiek

Met het dieet val je in korte tijd enorm veel af, maar er is veel kritiek op de gezondheidsrisico’s die het dieet met zich mee zou brengen.

Het Atkins-dieet zou volgens specialisten belangrijke en noodzakelijk voedingsstoffen volledig negeren. Het dieet is wel rijk aan verzadigde vetten, wat hart- en vaatziekten, lage bloeddruk, nierfalen en andere stoornissen in de hand zou werken.

Door die twijfel over de gezondheidsrisico’s die mogelijk verbonden zijn aan het dieet, kent het de laatste jaren iets minder succes.

Mayodieet

Het mayodieet is een eiwitrijk dieet dat zeven dagen duurt. Het is vooral gebaseerd op eieren, vlees en grapefruit. Het mayodieet heeft niets te maken met mayonaise!

Alcohol is in deze week strikt verboden. Ook moet je erop letten dat je zo weinig mogelijk zout eet. Het vlees en de groenten mag je eigenlijk onbeperkt eten. Tussen de maaltijden in mag je niets eten.

Het mayodieet is een dieet dat je best tot een week beperkt. Houd je het langer vol, dan kunnen er ernstige voedseltekorten optreden, doordat je bijna geen koolhydraten binnenkrijgt. Nadat je stopt met het dieet, is de kans groot dat je last hebt van het zogenaamde jojo-effect en de kilo’s er snel weer aanvliegen.

Het ontbijt blijft elke dag hetzelfde:

1 of 2 gekookte eieren
grapefruitsap (of een halve grapefruit)
zwarte koffie

Dag 1

Lunch: 2 gekookte eieren,tomaten, zwarte koffie
Avondmaal: 2 gekookte eieren, gemengde salade, droog toastje

Dag 2

Lunch: 2 eieren, grapefruit
Avondmaal: runderlapje, tomaten, kropsla, knolselder, olijven, augurken, zwarte koffie

Dag 3

Lunch: 2 eieren, spinazie, zwarte koffie
Avondmaal: 2 lamskoteletten, knolselder, augurken, tomaten, zwarte koffie

Dag 4

Lunch: 2 eieren, spinazie, zwarte koffie
Avondmaal: 2 eieren, kwark, kool, droog toastje

Dag 5:

Lunch:2 eieren, spinazie, zwarte koffie
Avondmaal: gekookte vis, gemengde salade, droog toastje

Dag 6:

Lunch: fruitsalade
Avondmaal: runderlapje, knolselder, augurken, zwarte koffie

Dag 7:

Lunch: koud gevogelte, tomaten, grapefruit
Avondmaal: gevogelte, wortels, tomaten, kool, grapefruit, zwarte koffie

Montignac-dieet

Het Montignac-dieet is een dieetmethode die in de jaren ’90 ontzettend populair was. Volgens de Franse dieetgoeroe Michel Montignac gaat het bij afvallen niet alleen om het tellen van het aantal calorieën. Het is een dieet dat gebaseerd is op combinatoir eten, eten op basis van goede combinaties.

Volgens de principes van het dieet moet je rekening houden met de glycemische index (GI) van de koolhydraten. De GI is de maat voor de snelheid waarmee het bloedglucosegehalte in het bloed stijgt na de consumptie van koolhydraten.

Montignac maakt een onderscheid tussen de ‘goede’ en de ‘slechte’ koolhydraten. Goede koolhydraten hebben een GI lager dan 50 en ‘slechte’ koolhydraten een GI hoger dan 50.  Vetten en koolhydraten kun je best niet samen eten. Zo is een maaltijd met vlees, aardappelen en groente bijvoorbeeld niet goed, maar een eenvoudige boterham met kaas ook niet.

Goede koolhydraten, die je wel mag eten, vind je onder meer in volkorenpasta, bruine en witte bonen, erwten, linzen, fruit, zilvervliesrijst, pinda’s, volkoren- en roggebrood.

Slechte koolhydraten, die je beter laat staan, zitten onder meer in aardappelen, witte rijst, pasta, kaas, pompoen, rode bieten, tuinbonen, bananen, gedroogd fruit, honing, jam en suiker.

Voor- en nadelen

Een van de voordelen van het dieet is dat je onbeperkt kunt eten, zolang je maar geen (of niet te vaak) koolhydraten met vetten combineert. Het dieet heeft zijn doeltreffendheid wel al bewezen, want mensen van over de hele wereld vielen af met de dieetmethode van Montignac.

Toch heeft het dieet altijd veel kritiek te verduren gekregen. Het is namelijk wetenschappelijk niet bewezen dat het scheiden van vetten en koolhydraten ertoe leidt dat je afvalt. Een ander punt van kritiek is dat je een vrij hoog eiwit- en vetgehalte binnenkrijgt.

Een laatste nadeel is dat het dieet van Montignac niet eenvoudig is om te volgen, omdat je er altijd op moet letten dat je bepaalde voeding niet samen eet.

Zone-dieet

Het Zone-dieet is gebaseerd op het principe dat je best maar twee soorten voedsel gebruikt: proteïnen en natuurlijke koolhydraten. Die natuurlijke koolhydraten vind je vooral in groente, fruit en vezelrijke voedsel. Het zone-dieet behoort tot de zogenaamde ‘low carb-diets’. Andere low carbs-diëten zijn het Atkinsdieet en het South Beach-dieet.

De uitvinder van het dieet is biochemicus Barry Sears. Die vindt dat je voedsel moet zien als medicijn voor het lichaam, en niet als iets om je honger mee te stillen of iets voor het plezier.

40:30:30

De verhouding tussen de hoeveelheid koolhydraten, proteïne en vet is 40:30:30. Op één dag consumeer je zo niet meer dan 1100 calorieën. Je eet minder brood, pasta en rijst en meer groente en fruit. Eiwitten eet je vaker in de vorm van eiwitproducten dan in rood vlees. Eigenlijk eet je dus alleen voedsel met een lage glycemische index, die je bloedsuikerspiegel en insulinehormoon in balans houden. Zo hoeft je lichaam geen extra vet op te slaan.

Je moet iedere dag minstens 3 maaltijden en 2 snacks eten. Geen enkele voeding is verboden, maar brood, aardappelen en pasta mogen niet meer dan 25% van de gebruikte koolhydraten innemen. Producten met cafeïne worden ook afgeraden. Als je het dieet volgt, kun je best supplementen omega 3-visolie nemen.

‘The zone’

De balans die je bereikt door de juiste verhoudingen in je eten na te streven wordt ook ‘the zone’ genoemd. Als je dat evenwicht bereikt, voel je je fit en vol energie.

Een belangrijk aspect van het zonedieet is lichaamsbeweging. Volgens Sears zou je iedere dag aan twee soorten beweging moeten doen: aërobe beweging, gericht op spiergroepen, en anaërobe beweging, gericht op uithoudingsvermogen.

Het dieet zou uiteindelijk moeten leiden tot een zo goed mogelijk metabolisme. De eerste twee weken zou je zo’n 2,5 kilo afvallen, maar later wordt dat herleid tot 0,5-1 kilo per week. Het zone-dieet zou voorts het risico op hart- en vaatziekten, diabetes en depressies nog verhelpen.

Voor- en nadelen

Het dieet heeft al bewezen echt te werken, maar volgens veel specialisten bevat het te weinig essentiële voedingsstoffen om echt gezond te zijn. Er is ook nog te weinig geweten over de lange termijn-effecten van het dieet. Het grootste punt van kritiek op het zone-dieet is dat het erg ingewikkeld is om te volgen.

Kortademigheid

Zwaarlijvige of obese mensen hebben vaak last van ademhalingsproblemen of kortademigheid.

De oorzaak kan te zoeken zijn in de stapeling van overmatig vet onder het middenrif en in de borstwand. Dat leidt tot ademhalingsmoeilijkheden en kortademigheid, zelfs bij kleine inspanningen.  Die ademhalingsproblemen leiden op hun beurt tot ernstige slaapstoornissen en slaapapneu (tijdelijke ademhalingsstilstand tijdens de slaap).

Mensen met overgewicht ondervinden vaak ademhalingsproblemen bij fysieke inspanningen.  Dit noemen we kortademigheid. Ze voelen zich snel buiten adem en hebben regelmatig last van een gevoel van benauwdheid. Ze voelen zich alsof ze niet genoeg zuurstof binnenkrijgen.

Er bestaan verschillende graden van kortademigheid. Sommige zwaarlijvige patiënten geraken al buiten adem nadat ze een stuk gelopen hebben of een trap beklommen hebben, anderen hebben al last van kortademigheid als ze zich aankleden. Als je het gevoel hebt dat je kortademigheid echt een probleem wordt en het je belemmert in je dagdagelijkse bezigheden, neem dan contact op met de dokter.

Wat is een maagballon?

Een maagballon is een alternatief voor een maagverkleining. Het grote voordeel is dat het inbrengen van een maagballon geen operatieve ingreep is.

De maagballon is, zoals de naam het zegt, een ballon die ingebracht wordt in je maag. Deze ballon is gemaakt van duurzame silicone en erg glad. In principe kan hij dus geen beschadigingen veroorzaken in de ingewanden.
Die ballon, die in de maag drijft, zorgt voor een vol gevoel. Je zult je dus sneller verzadigd voelen en minder eten. Tegelijkertijd vertraagt hij ook de voedseltransport naar de maag.

Plaatsing

De plaatsing van de maagballon duurt ongeveer een halfuur. Het inbrengen en het verwijderen van een maagballon gebeuren via de mond. Als de ballon is ingebracht, vult de chirurg hem met een steriele zoutoplossing. Daardoor is de ballon te groot om in de darm te komen. Je mag de maagballon maximum zes maanden in je maag laten.

Vlak na de plaatsing van een maagballon worden vrijwel alle patiënten misselijk. Het lichaam ervaart de ballon immers als een vreemd voorwerp. De misselijkheid kan ongeveer een week aanhouden.

De ballon is gevuld met fysiologisch zout en een lichaamsvriendelijke kleurstof. Als de ballon lekt, krijgen de ontlasting en de urine een andere kleur, zodat je weet dat je contact moet opnemen met je arts.

Complicaties en nadelen

– misselijkheid en braken
– niet verdragen van de maagballon
– lek van de maagballon
– maagperforatie of volledige blokkering van de maag
– tijdelijk (maximum zes maanden)
– na het verwijderen van de ballon komt het overgewicht vaak weer terug

Wie komt in aanmerking?

Zwaarlijvige patiënten van wie het BMI te laag is om in aanmerking te komen voor obesitaschirurgie (met een BMI tussen 35 en 40) of waarbij een chirurgische ingreep niet mogelijk is, zijn vaak geholpen met een maagballon.

Een maagballon wordt vaak ook gebruikt ter voorbereiding op een chirurgische ingreep, om de risico’s van de operatie in te perken.